3.00

some day you will find me
caught beneath the landslide

Alain,

Bardzo długo zwlekałam z tym mailem. Wydaje mi się wręcz, że za długo, choć z drugiej strony wciąż nie jestem pewna, czy za pięć minut go nie usunę. Niezdecydowanie to jedna z tych cech, których nigdy się chyba nie pozbędę.

Wciąż nie chce mi się wierzyć w to, co się stało, w to, że moja siostra została mistrzynią olimpijską, w to, że Ty zostałeś wicemistrzem, w to, że nasze życie tak bardzo się zmieniło. Jeszcze do niedawna byliśmy tylko grupą smarkaczy grających w piłkę na dworze, a teraz? Nic już nie wygląda tak, jak kiedyś, cały świat stanął do góry nogami. Czasem mam wrażenie, że nie do końca za nim nadążam, że on pędzi do przodu, ja zaś tkwię w miejscu i nie potrafię się z niego ruszyć. Albo po prostu nie chcę. Nigdy nie lubiłam zmian, zresztą pewnie doskonale to pamiętasz.

Nieważne, nie o sobie chciałam. Zrobiłeś to, Lain. Udało Ci się. Postawiłeś sobie cel i go osiągnąłeś. Wbrew wszystkiemu, wbrew tym, którzy w Ciebie wątpili, wbrew tym, którzy sądzili, że Cię na to nie stać, wbrew tym, którzy uważali, że nie odziedziczyłeś po ojcu genu prawdziwego zwycięzcy. Nie doceniali Cię. Cieszę się, że zawsze w Ciebie wierzyłam, bo przynajmniej nie mogę sobie teraz niczego zarzucić, może poza tym, iż wkurzyła mnie Twoja rozczarowana mina. Nawet nie próbuj umniejszać znaczenia tego srebra, słyszysz? Sam je wypracowałeś, sam, wybiegałeś je, wystrzelałeś je, własnymi nogami i rękoma, i to srebro powinno być dziś dla Ciebie najpiękniejszym kolorem. Zresztą myślę, że prędzej czy później rzeczywiście się takim stanie. Dla mnie już nim jest.

Wybieram się w maju na przemówienia Chloe do Paryża. Po cichu mam nadzieję, że się w końcu zobaczymy.

Ucałuj ode mnie Manon, Laure i rodziców.

Ingrid

*

Mette, Mette, Mette! Zrobiłaś to, dzieciaku! Chyba nigdy nie żałowałam wyjazdu z Norwegii tak mocno, jak teraz. Mogę sobie tylko wyobrazić, co się teraz dzieje w naszej telewizji. Jak to szło? Dziewiętnaście lat, dwa miesiące i dwadzieścia dziewięć dni? Twój tatuś może Ci buty czyścić.

Mówią o Tobie we wszystkich francuskich wiadomościach sportowych, a ja nie potrafię powstrzymać uśmiechu. Pamiętam, kiedy Ty i Ingrid byłyście jeszcze szczerbatymi blondyneczkami w kucykach, bujającymi się na huśtawkach – ona niżej i wolniej, Ty wyżej i szybciej. Geny te same, ale zupełnie różne charaktery. Zawsze strasznie mi się to w Was podobało. Wtedy chyba jeszcze nie myślałam, że obie zajdziecie tak daleko, choć chyba powinnam. Przeciętność nigdy do Was nie pasowała.

Nieprawdopodobnie mi go przypominasz, Metts. Po prostu skóra zdarta z ojca. Oboje jesteście tak samo wielcy.

Do zobaczenia w maju, olimpijko.

C.

*

Byli wszyscy. Norwegowie i Francuzi, ludzie z jej życia przed wyjazdem i po wyjeździe, ludzie, którzy znali ją jako mieszkankę Oslo i jako paryżankę. Przynajmniej połowa z obserwowanych twarzy wydawała mu się znajoma. Państwo Berger, starzejący się z niezwykłą godnością, Tora z mężem i chłopakami, Lars z żoną i bliźniaczkami, Vibeke i Petter, chyba wreszcie razem, choć tego akurat nie był pewien, bo nigdy do końca nie ogarnął uroków ich absolutnie pokręconego związku. Joergen i Hans przyprowadzili synów, teraz już dorosłych i niemalże równie wysokich. Øysteinowi również towarzyszyły dzieci, w tym najstarszy Sindre, od dwóch lat oficjalnie emerytowany mistrz olimpijski na dziesięć kilometrów w łyżwiarstwie szybkim. Emil uśmiechnął się pod nosem na widok Tiril Bellurt Ringen, niebywale podobnej do matki, i jej młodszego brata Sigurda, idealnej kopii ich ojca. To po nich najwyraźniej chyba dostrzegał przerażająco szybki upływ czasu – po nich i po własnych córkach, w tym momencie stojących po drugiej stronie sali z przodu, bo w końcu nie wypadało, by cały czas je niańczył, szczególnie w takich okolicznościach. Nie był może szczególnie zachwycony faktem, że dziewczęta prowadzają się z Fourcade’ami, ale Mette zawsze postępowała po swojemu, a jeśli chodziło o Ingrid, jej słabość do młodego Alaina – ten to dopiero kopia tatusia! – nie podlegała wątpliwości mniej więcej od czasu, gdy oboje skończyli osiem lat. Gdzieś w okolicach rozwodu, pomyślał gorzko, jak zawsze, kiedy przypominał sobie tamten okres. Innymi słowy – nieskończenie dawno temu.

Wszystko się zmieniło, bo musiało. Nie mogło pozostać takie samo. Nawet ten głupi Paryż, do którego teraz przyjechał, by przez kwadrans popatrzeć na Chloe, wydawał się stać na głowie w stosunku do własnego wcielenia sprzed dekady. Świat pędził przed siebie w zawrotnym tempie i to chyba bez jakichkolwiek hamulców.

Minęła blisko godzina, gdy w końcu została poproszona na środek, i na jej widok niemal natychmiast doznał ukłucia w brzuchu. Upłynęło tyle czasu, a jednak pewne fakty nadal do niego nie docierały, bo przecież wciąż miał jeszcze przed oczami obraz zbuntowanej dziewczyny w bojówkach ściskającej bagaż podręczny w Gardermoen, teraz zaś, dwadzieścia cztery lata później, stała przed nim dumna, wyprostowana i powszechnie szanowana kobieta, kobieta znana, kobieta ceniona, kobieta o ogromnych wpływach i niebywałej sile. Kazał jej zmieniać kolory świata i to właśnie robiła, od samego początku, od portretów pamięciowych dla francuskiej policji po dzisiejsze przywództwo w Międzynarodowej Radzie Kobiet i status jednej z najpopularniejszych aktywistek w Europie. I chociaż z pozoru wydawało się to absurdalne, w głębi serca zawsze czuł, że jest stworzona właśnie do czegoś takiego. Jej temperament nie pozwoliłby jej na przeciętność.

Mówiła po francusku z biegłością, jaką mógł posiadać tylko ktoś, kto spędził w tym kraju co najmniej kilka dekad. Nie miał złudzeń co do jej powrotu. Podążyła drogą ojca i nic nie wskazywało na to, by kiedykolwiek zamierzała z niej zboczyć. Może to i lepiej. Na trasie Paryż-Oslo ich relacja pozostała nieskalana przez ćwierć wieku.

Tego dnia jej monolog był wyjątkowo krótki – ot, formalne, stosowne dla szefowej organizacji wystąpienie z okazji sto pięćdziesiątej rocznicy jej powstania. Jak zwykle z głowy i z niespotykaną energią. Nigdy by nie pomyślał, że tak jej się to spodoba. To chyba należało zawdzięczać Renaudowi – w końcu właśnie on wprowadził ją na salony. Sama kiedyś przy okazji jednego z ich regularnych majowych spotkań w Tromsø wprost oznajmiła, że wyszła za mąż głównie po to, by szybciej wkręcić się we francuskie środowisko artystyczne. Podobny rodzaj bezpośredniości wyjątkowo mu do niej pasował.

Gdy skończyła, utkwiła w nim wzrok i uśmiechnęła się, niemalże dokładnie tak, jak dawniej.

Może jednak nie wszystko się zmieniło.

*

Nie wszystko się zmieniło.

Nauczyli się dotrzymywać wzajemnie danych sobie obietnic. Co roku byli w tym miejscu – on przylatywał z Oslo, ona z Paryża. Za każdym razem siadali na ławce i przez dobrą chwilę przypatrywali się sobie w milczeniu. Zawsze mimo woli na kilka sekund zawieszał oczy na serdecznym palcu jej lewej dłoni i lśniącej na nim obrączce. W czasach, gdy był żonaty, robiła dokładnie to samo w stosunku do niego.

Nie wyglądała na swój wiek, w żadnym wypadku. Nieustanny stres i stopień podwyższonego zagrożenia, w którym funkcjonowała, nie wpływał bynajmniej na jej prezencję. Jak zawsze trzymała się twardo. Choć trąciło to lekką groteską, w pewnym sensie rozumiał, co Mette miała przed laty na myśli, mówiąc, że kiedy dorośnie, chciałaby przypominać tę dziwną ciocię, którą widziała dwa razy w życiu. Najzabawniejsze, że rzeczywiście dostrzegał między nimi sporo wspólnych cech. Tak, jakby mimo braku genetycznego powiązania i tak los w pewien sposób zdecydował się je złączyć. Ironia w najczystszej formie.

To wszystko w ogóle było ironiczne. Ona pojechała do Francji, on został w Norwegii, ona zaczęła robić karierę, on swoją zakończył. O niej mówiono wszędzie, podczas gdy od niego wreszcie się odklejono, ona konsekwentnie nie urodziła dziecka, on zmajstrował dwie córki, mimo iż wcale nie pragnął przecież zostać ojcem. Oboje zawarli związki małżeńskie, ale tylko jeden dotrwał do teraźniejszości. Poszli w dwie kompletnie różne strony, a jednak mimo to nadal byli teraz w tym miejscu, po wielu latach, teoretycznie stanowiących odpowiedni okres czasu do tego, by wreszcie o sobie zapomnieć. Rzecz w tym, że z jakiegoś powodu nie potrafili tego uczynić. Nie potrafili albo nie chcieli.

- Renaud prawdopodobnie ma raka - powiedziała na powitanie, jak zwykle nie siląc się na zbędne uprzejmości. Żadnych cześć, jak się masz albo tęskniłam, na które zresztą zdobywała się naprawdę rzadko. Cała Chloe. Taką ją właśnie kochał.

- Co to znaczy prawdopodobnie? – zapytał chłodno, na co tylko parsknęła pod nosem, wbijając spojrzenie w kolana.

- To znaczy, że czeka na oficjalne potwierdzenie, a ja powoli szykuję się na członkostwo w klubie dla wesołych wdówek i wdowców. Masz dla mnie jakieś porady jako osoba zaprawiona w bojach?

- Technicznie rzecz biorąc, nigdy w tym klubie nie byłem.

- Praktycznie rzecz biorąc, sam odchowałeś dwie nastolatki po śmierci byłej żony.

Z tym akurat nie bardzo mógł polemizować. Nadal pamiętał dzień katastrofy tak wyraźnie, jakby wydarzył się on nie dalej niż wczoraj. Telefon w środku nocy, dziewczynki drzemiące za ścianą. Samolot się rozbił, była na pokładzie. Jeden moment, który na zawsze zmienił jego życie. To Samantha zajmowała się nimi po rozwodzie. Wszystko w ciągu sekundy spadło na niego, akurat wtedy, gdy obie zaczynały wkraczać w okres dojrzewania i potrzebowały matki bardziej niż kiedykolwiek. Powiedzieć, że świat stanął całej ich trójce na głowie, to jakby nie powiedzieć nic.

A mimo to wytrwali. Ingrid spełniła swoje marzenie i poszła na medycynę, Mette została w wieku dziewiętnastu lat mistrzynią olimpijską. Dwie największe dumy jego życia. Trafiły mu się wyjątkowo udane egzemplarze. Do kobiet zresztą w ogóle miał szczęście. Wystarczyło spojrzeć na Chloe.

- Naprawdę mnie ostatnio zaskoczyłeś – oświadczyła cicho i oparła mu głowę na ramieniu, zupełnie tak, jak przed laty. Natychmiast przemknęły mu przez myśl wszystkie obrazy składające się na ich wspólną historię – Szwecja, palenie, samochód, pogrzeb, dwudziesty drugi maja, rozstania, powroty, olimpiada, Oslo, lotnisko, coroczne spotkania, jej zdjęcia na okładkach magazynów z zaszczytnym tytułem Kobiety Roku w Norwegii, telefony na święta i na urodziny, a na pożegnanie zawsze kocham, stale i niezmiennie, jak w najpiękniejszej na świecie rutynie, rutynie, która po raz pierwszy ani trochę mu nie przeszkadzała. Nie chciał niczego zmieniać. Ona tam, on tutaj, wystarczająco daleko, by nie móc sobie zaszkodzić, i jednocześnie wystarczająco blisko, by przez tyle lat wciąż czuć to samo z identyczną intensywnością. – Nie sądziłam, że przyjedziesz.

- Lubię elementy zaskoczenia.

- Zawsze lubiłeś. – Ich palce splotły się w jednoznacznym uścisku. Wiedział, że jest szczęśliwa. Oboje byli szczęśliwi.

Czuję się trochę tak, jakbym znała cię całe życie.

Ja ciebie też, Chlo.

*

Podróż była nieskończenie nudna.

Już na samym początku mama i babcia kazały mu nie hałasować, więc postanowił zagrać w mumię i wytrzymać jak najdłuższą ilość czasu bez ruchu. Poddał się jeszcze przed pierwszą stacją, która stanowiła chyba najfajniejszy element całej eskapady, bo mógł przynajmniej policzyć ludzi. Doszedł do dwudziestu.

Potem odjechali i znów zrobiło się beznadziejnie.

Domki z kart sypały się za każdym razem, gdy usiłował dobudować do nich drugie piętro, więc szybko się zniechęcił. Podobnie sprawa wyglądała z armią ołowianych żołnierzyków i z książeczką o Kariusie i Baktusie. Ożywił się dopiero na widok ciężarówki w rękach Mortena.

- Mogę?

- Weź sobie coś innego.

- Ale ja chcę ciężarówkę.

- Ale nie dostaniesz.

Jego najlepszy kolega z grupy przedszkolnej, Sverre, zawsze twierdził, że starsi bracia to okropne głupki, i wszystko wskazywało na to, że miał absolutną rację.

- Oddaj mi, jest moja – burknął i wyciągnął rękę w kierunku zabawki, którą Morten oczywiście cofnął niemalże za plecy.

- Od kiedy niby?

- Od teraz, oddaj!

- Nie oddam, popsujesz – oświadczył Król Głupków i na sam widok jego miny ogarnęła go nieprawdopodobna złość. – Zawsze psujesz! Mamo!

- Mamo, to jest moje!  - krzyknął i znów bezskutecznie spróbował odzyskać swoją własność, konsekwentnie ignorując oburzone spojrzenie babci. Co tam babcia, kiedy zabrano mu jego ciężarówę! Ludzie w przedziale chyba rozumieją, że trudno w takiej sytuacji siedzieć w ciszy!

- Jeśli obaj się nie uspokoicie, tata poważnie sobie z wami porozmawia zaraz po powrocie do domu – powiedziała mama wyjątkowo zmęczonym głosem i w jednej chwili poczuł się tak, jakby był balonikiem, z którego właśnie uszło powietrze. No jasne, że się za nim nie wstawi! Zawsze wolała Mortena. Wszyscy wolą Mortena, a jego najchętniej wymieniliby na inne dziecko, gdyby tylko zaistniała ku temu sposobność. Mógł się tego spodziewać.

Babcia mruknęła coś pod nosem w stronę mamy i obie zaczęły rozmawiać. Skorzystał z chwilowego braku ich zainteresowania, by ponownie spróbować odzyskać ciężarówkę.

- Oddaj mi to!

- Jak chcesz, to musisz mi zabrać, dzieciaku!

- I zabiorę! – wyciągnął ręce, ale brat był oczywiście szybszy. Z trudem udało mu się powstrzymać narastającą chęć na płacz. Dziadek wyraźnie mu ostatnio powiedział, że chłopakom nie wolno beczeć. Poza tym Morten pewnie by się śmiał.

- Chodź no tu, młodzieńcze – odezwała się nagle babcia i spojrzała na niego w ten typowy dla siebie, nieprzyjemny sposób, którego naprawdę nie lubił. – Usiądziesz koło mnie, przy oknie.

- Ale… - spróbował zaprotestować, jednak w tym momencie wtrąciła się mama.

- Usiądź przy babci – oświadczyła i to już skutecznie go dobiło. Pewnie! Głupek znowu wygrał, jak zwykle. I na dodatek teraz się szczerzy. Coś aż go zakłuło w środku. Bez zastanowienia złapał brata za rękę i z całej siły uszczypnął, co natychmiast wzbudziło wielkie oburzenie. – Mówiłam, żebyś się tak nie zachowywał!

- Właśnie widać, jakie efekty przynosi twoje czcze gadanie – oświadczyła babcia i w sekundę chwyciła go za nadgarstek, a potem klepnęła otwartą dłonią. Skóra nieco go zapiekła i się zaczerwieniła. Znów zebrało mu się na łzy. - Jeszcze raz tak zrobisz, a osobiście cię spiorę, jak tylko wysiądziemy na stacji. Na pewno nie pozwolę, by moi wnukowie w mojej obecności zachowywali się jak dzicz. Co za nieznośne dziecko! Siadaj tu, natychmiast. – Wszyscy przesunęli się w prawo, by zrobić mu miejsce. Poczłapał na nie bez słowa, dochodząc do wniosku, że i tak nic tu nie zdziała. To oczywiste, że zawsze będą stały po stronie Mortena, skoro bardziej go kochają. No i dobrze! Nikogo nie potrzebował. Jakoś się obejdzie bez tej ciężarówki. Pewnie chcieliby, żeby się poryczał, ale nie zamierzał im dawać tej satysfakcji. Nie będzie płakał. Nie może. Dziadek zabronił. - Wdał się w Agnara, niewątpliwie. Katastrofa. No cóż, to naturalne. Geny robią swoje. – Nie wiedział, czym są geny, i w sumie go to nie obchodziło. Nic go już nie obchodziło. Grunt, żeby nie dać się złamać. Wyłączył się kompletnie z rozmowy, skupiając wzrok na smętnych, monotonnych krajobrazach za oknem. Nuda. Rano tata kazał mu przeczytać nagłówek w kalendarzu – maj 1990 – i powiedział, że jest to jeden z najprzyjemniejszych miesięcy w roku, ale pogoda na to bynajmniej nie wskazywała. Właściwie przez większość podróży jak dotąd padało, a to raczej niewiele miało wspólnego z czymkolwiek przyjemnym.

Chwilę później postanowił przenieść zainteresowanie na przedział.

Wszystkie miejsca naprzeciwko nich były zajęte, odpowiednio przez dwóch panów w garniturach, dziewczynę z dziwnie uczesanymi włosami i drugą dziewczynę o ogromnym brzuchu, siedzącą centralnie przed nim. Widział już coś takiego kilka razy. Mama mu o tym opowiadała. Jeśli nie kłamała, to znaczyło, że tkwił tam jakiś bobas.

Dziewczyna nie wyglądała na miłą, ale mimo to i tak na nią patrzył. Wydawała się raczej młoda. Zawsze sądził, że tylko dorosłe panie noszą ze sobą dzidziusie, jednak widocznie się pomylił. Albo to jakaś wyjątkowa sytuacja.

Bardzo go ciekawiło, czy dziecko dawało jakieś znaki życia. I czy to będzie dziewczynka, czy chłopiec. Wolałby oczywiście chłopca, bo dziewczynki były strasznie głupie, ale coś mu podpowiadało, że to jednak ta gorsza opcja.

Brzuchata zaczęła grzebać w torbie, więc po chwili znudził się obserwacjami i korzystając z faktu, że Morten przed momentem zasnął, wyciągnął niepewnie ciężarówkę z jego objęć, po czym wrócił na swoje miejsce i wykręcił kilka kółek na stoliku przy oknie, turkocząc pod nosem. Wiedział, że wszyscy, którzy nie spali, w tym momencie intensywnie mu się przyglądają.

- Z tego dziecka naprawdę nic dobrego nie wyrośnie – zawyrokowała babcia jednoznacznie, wpatrując się w przyszłego czterokrotnego mistrza olimpijskiego.

*

Nie rozpłakał się nawet wtedy, gdy kilka minut później znów pokłócił się z Mortenem, a groźba dotycząca lania została spełniona.

Prawdziwe chłopaki nigdy nie płaczą.